De Historische Vereniging Rijswijk is geen actiegroep, en heeft als zodanig ook geen politieke belangen. Desondanks ontkomt de HVR er niet aan, zich nu en dan te moeten mengen in de gemeentepolitiek, bijvoorbeeld wanneer er historische zaken in het gedrang dreigen te komen.
Op deze pagina worden de standpunten en de activiteiten van de HVR in dergelijke zaken bijgehouden.
De gemeente heeft een stedenbouwkundig plan ontwikkeld voor het gebied Eikelenburg, als onderdeel van het herziene Streekplan Zuid Holland West, waarbij de bestemming "glastuinbouw" is gewijzigd in "stads- en dorpsgebied", zodat hier woningen gerealiseerd kunnen worden. Zie: rijswijk.nl Het gebied wordt begrensd door de Mgr. Beckerslaan, de Sir W. Churchilllaan en de Rijnerwatering. Het is een historisch gebied, waarin nog een aantal 17e eeuwse boerderijen liggen en het kent nog voor een groot deel zijn 17e eeuwse verkaveling.
De gemeente schetst in haar plan grootschalige woningbouw, die het karakter van het gebied ernstig aantasten, waarbij naar de mening van de HVR onvoldoende rekening wordt gehouden met de historische waarden (verkaveling, kerkenpad).
De HVR heeft dan ook gemeend haar visie hierover te moeten geven in het bijgaande stuk, dat tijdens de inspraakronde op 7 juli j.l. is gepresenteerd en tevens aan de leden van de raadsfracties is overhandigd.
Lees of download de inspraaknotie hier als pdf bestand.
Een hoofddoel van de HVR is de bescherming van het historisch erfgoed in Rijswijk. Vooral wanneer het gaat om bijzonder en/of zeldzaam erfgoed is de HVR bijzonder waakzaam. Eén van die zeldzame en bijzondere objecten binnen onze gemeente is het Rijswijkse Bos, met daaraan gekoppeld de stadhuislocatie. Op de stadhuislocatie zijn twee appartemententorens gepland van respectievelijk 110 en 75 meter hoog.
Uitspraak Raad van State, 24 december 2008 (pdf)
Pleitnotitie Schikhof e.a. , 7 november 2008 (pdf)
Beroep bij Raad van State, 3 januari 2008
Zienswijze HVR, 19 september 2007
Zienswijze HVR, 19 juni 2007
Bezwaarschrift HVR, 7 december 2006
Links
De hoogste van de twee torens in vergelijking met andere gebouwen in Rijswijk, met het ministerie van VWS in Den Haag en de Utrechtse Dom als referentiepunt. (Illustraties: www.skyscraperpage.com)
Beroep bij Raad van State
Op 3 januari jl is door een aantal belanghebbenden en mede namens de HVR een beroep ingediend bij de Raad van State tegen de goedkeuring door de Provincie van het gemeentelijke bestemmingsplan Ter Nieuburch.
Dit beroep betreft een verzoek om een zg. "voorlopige voorziening" . Dit houdt in dat er een opschortende werking van het bestemmingsplan heeft plaats gevonden, dat wil zeggen dat er door de gemeente niet met de bouwwerkzaamheden (incl het kappen van bomen) mag worden begonnen, voordat de Raad van State een uitspraak heeft gedaan.
Op 31 januari jl heeft een zeer ruime meerderheid van de tijdens een Bijzondere Algemene Ledenvergadering aanwezige HVR-leden formeel ingestemd met het voorstel van het bestuur om de gang naar de Raad van State te accorderen. Tevens heeft deze meerderheid van de leden ingestemd met een eventuele volgende stap, richting Bodemprocedure.
Op 11 maart jl heeft de Raad van State de door de Provincie afgegeven vergunning geschorst, hetgeen betekent dat er nu een uitspraak in een Bodemprocedure volgt.
Via onderstaande link kunt u kennis nemen van de uitspraak van de Raad van State: http://www.raadvanstate.nl/uitspraken/zoeken_in_uitspraken/zoekresultaat/?verdict_id=23054
HVR inspraaknotitie voor Provinciale Staten, 19/9/2007
Op 19 september 2007 heeft de HVR de volgende inspraaknotitie ingebracht bij Provinciale Staten van Zuid-Holland.
HVR inspraaknotitie voor Provinciale Staten Re - Hoorzitting 'Bestemmingsplan Ter Nieuburch'-19/9/2007
De Historische Vereniging Rijswijk (HVR) heeft in haar brief dd 7 december 2006 [www.historischeverenigingrijswijk.nl - zie onder Actueel - Rijswijkse Ontwikkelingen] bezwaar aangetekend tegen het ontwerp bestemmingsplan 'Ter Nieuburch' van de gemeente Rijswijk. Deze bezwaren zijn verder op 13/6/07 bij de openbare bespreking van het wijzigingsvoorstel voor het streekplan onder de aandacht van de Statencommissie gebracht.
Kern van de in het eerdere bezwaarschrift genoemde argumenten is dat uitvoering van de plannen voor hoogbouw op de 'stadhuislocatie' waarop het bestemmingsplan 'Ter Nieuburch' betrekking heeft, naar het oordeel van de Historische Vereniging Rijswijk (HVR) op onomkeerbare wijze grote schade zou aanbrengen aan het karakter van de Rijswijkse Landgoederenzone waarvoor de gemeente Rijswijk gezien de grote cultuurhistorische waarden van dat gebied een speciaal beleid heeft vastgesteld. Hierbij dient opgemerkt te worden dat op de website www.gardenofdelights.nl de projectontwikkelaar AM Vastgoed die de bouwplannen voor deze locatie heeft voorbereid, stelt dat 'de locatie maakt deel uit van de historische landgoederenzone'.
Naar het oordeel van de HVR dient bovendien het bestemmingsplan 'Ter Nieuburch' aan een formele 'm.e.r.-beoordelings' procedure onderworpen te worden. Dit omdat de in het bestemmingsplan voorziene recreatieve voorzieningen ('filmhuis / bioscoop') volgens de door de gemeente gehanteerde plangegevens ruimschoots de grens van 250 000 bezoekers op jaarbasis overschrijdt.
De HVR is daarom van mening dat Provinciale Staten op basis van de onderstaande overwegingen het bestemmingsplan 'Ter Nieuburch' dient af te wijzen.
1 In de toelichting over M.E.R. plichtigheid van ruimtelijke inrichtingsvoorstellen zoals vermeld op www.commissiemer.nl ('Nota van Toelichting' in Staatsblad 1999 224) staat onder D.10.1 dat 'De aanleg, wijziging of uitbreiding van recreatieve en toeristische voorzieningen (categorie 10.1) is m.e.r.-beoordelingsplichtig indien de activiteit 250 000 bezoekers of meer per jaar aantrekt,..' In de beschrijving van het beleidskader zoals opgenomen in het 'Bestemmingsplan Ter Nieuburch' dat op 27-3-2007 door de gemeente Rijswijk is vastgesteld, wordt geen melding gemaakt van deze m.e.r.-beoordelingsplichtigheid. Deze m.e.r.-beoordelingsplichtigheid valt echter af te leiden uit de gegevens over verwachte bezoekersaantallen (Bestemmingsplan - bijlage 4: parkeren - d.d. 17-10-06; aangehecht in kopie). Uit de door de gemeente Rijswijk in deze bijlage 4 gehanteerde bezoekerscijfers voor het schatten van het aantal benodigde parkeerplaatsen valt eenvoudig te concluderen dat het geplande 'filmhuis / bioscoop' op jaarbasis naar verwachting ruim 400 000 bezoekers zal trekken. Dit komt bovenop de ruim 375 000 bezoekers op jaarbasis die door de gemeente Rijswijk voor de bestaande schouwburg (die ook onder het Bestemmingsplan Ter Nieuburch valt) worden geschat (zie berekening aangehecht in kopie). Deze bezoekersaantallen overschrijden zowel individueel als gezamenlijk zeer ruim de grens van 250 000 bezoekers op jaarbasis voor een geplande (c.q. uitbreiding van) recreatieve voorziening. Voor de HVR is daarom de conclusie onontkoombaar dat het bestemmingsplan Ter Nieuburch aan een formele m.e.r.-beoordeling onderworpen dient te worden. Het volgen van de m.e.r. procedure biedt voor alle betrokken partijen het voordeel dat er een integrale beoordeling van de diverse milieueffecten plaats zal vinden.
2 Op de kaart behorende bij het streekplan Zuid-Holland West van 19 februari 2003, valt de stadhuislocatie onder de Landgoederenzone. Op de internetkaart van de Provincie Zuid Holland [http://www.chs.zuid-holland.nl/] Cultuurhistorische Hoofdstructuur Cartografie FD 03.1024 _07 - Kaart 7 Cultuurhistorie] maakt de stadhuislocatie onveranderd deel uit van het gebied dat op die kaart met het symbool 'hoge waarden' is aangegeven, m.a.w. het gebied dat in Rijswijk bekend staat als de 'Landgoederenzone'. Hierbij dient opgemerkt te worden dat de projectontwikkelaar AM Vastgoed op de website www.gardenofdelights.nl haar bouwplannen aanprijst met de zinsnede: 'de locatie maakt deel uit van de historische landgoederenzone'. Het gebied vallend onder het Bestemmingsplan Ter Nieuburch grenst bovendien direct aan het Rijksmonument 20086 ('Rijswijkse Bos' en de 'Naald').
3 De gemeente Rijswijk heeft in de door de gemeenteraad op 17 december 2002 vastgestelde 'Toekomstvisie Landgoederenzone' het 'bewaren en versterken van de cultuurhistorische kwaliteiten van de Landgoederenzone en hierbij de ecologische belangen niet uit het oog verliezen' als uitgangspunt gehanteerd [http://www.rijswijk.nl/content.jsp?objectid=5568 p.7 - Hoofdstuk 2 - inleidende paragraaf].
4 De gemeente Rijswijk heeft haar uitgangspunt dat de 'stadhuislocatie' [= gebied vallend onder het bestemmingsplan 'Ter Nieuburch'] geen deel vormt van de Landgoederenzone, voor zover de HVR bekend is op geen enkele wijze inhoudelijk onderbouwd.
5 Het bouwplan voor de 'stadhuislocatie' dat onder de noemer 'Garden of Delights' [http://www.rijswijk.nl/content.jsp?objectid=15049 & http://www.heerden.com/index.jsp?USMID=13 ] bekend is, gaat uit van hoogbouw tot +/-110 m hoog. Dat is veel hoger dan enig ander gebouw in de gemeente Rijswijk en is bijvoorbeeld hoger dan het Castalia gebouw (Min. VWS) in Den Haag dat deel uit maakt van een groter stedelijk gebied met veel hoogbouw. Bij dit soort hoogbouwprojecten, zoals het 'Strijkijzer'aan het Rijswijkse Plein in Den Haag, is het zeker niet ongewoon dat er onvoorziene milieueffecten zoals geluidsoverlast optreden. Het uitvoeren van een integrale m.e.r.-beoordeling kan helpen mogelijke problemen vroegtijdig te signaleren.
6 Naar het oordeel van de HVR past de geplande hoogbouw totaal niet bij het karakter van de Landgoederenzone. Bij onverhoopte uitvoering van het bouwplan zal op onomkeerbare wijze wezenlijk afbreuk worden gedaan aan de cultuurhistorische en landschappelijke waarden van de Landgoederenzone.
7 Het 'oude stadhuis' is door de RACM geplaatst op de preselectie van naoorlogse monumenten. Het gebouw wordt door de RACM beschouwd als een bijzonder en behoudenswaardig gebouw. Het is echter nog net geen 50 jaar oud en daarom is het nog geen monument in het kader van de naoorlogse bouw. De voorgenomen sloop van het oude stadhuis (met uitzondering van de toren) betekent volgens de HVR echter de zoveelste aanslag op het cultuurhistorische erfgoed van de gemeente Rijswijk. Volgens de HVR zou de Provincie er wijs aan doen om de RACM formeel om een advies over de historische waarde van het 'oude stadhuis' te vragen, en dat advies mee te wegen in de uiteindelijke besluitvorming.
8 Er is door de gemeente in het voortraject onder burgers van Rijswijk een enquête gehouden over de 'prijsvraag' voor de 'stadhuislocatie'. Er is door de gemeente echter niet van te voren aangegeven dat de uitkomst de facto als bindend zou worden beschouwd. Verder ging de vraagstelling van die enquête alleen over eventuele voorkeuren met betrekking tot de aangeboden opties. Er werd niet gevraagd naar een oordeel over de wenselijkheid van de voorgestelde opties als zodanig, of naar mogelijke alternatieven. De HVR is daarom van mening dat een beroep op de uitkomsten van de enquête op geen enkele wijze legitimiteit geeft aan de gemeentelijke besluitvorming. Deze mening wordt breed gedragen onder de burgerij van de gemeente Rijswijk.
Samenvattend is de HVR van mening dat het Bestemmingsplan Ter Nieuburch dient te worden afgewezen.
Bij eventuele vervolgprocedures behoudt de HVR zich het recht voor van nadere detaillering van deze zienswijze c.q. dit bezwaarschrift.
W.J.E. van de Graaff
Voorzitter Historische Vereniging Rijswijk
Zienswijze HVR voor Gedeputeerde Staten, 19 juni 2007
Op 19 juni 2007 heeft de HVR de volgende zienswijze verzonden naar Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland.
Zienswijze HVR voor Gedeputeerde Staten
inzake Bestemmingsplan Ter Nieuburch,
gemeente Rijswijk 19 juni 2007
De Historische Vereniging Rijswijk (HVR) heeft in haar brief dd 7 december 2006 [www.historischeverenigingrijswijk.nl - zie onder Actueel - Rijswijkse Ontwikkelingen] bezwaar aangetekend tegen het ontwerp bestemmingsplan 'Ter Nieuburch' van de gemeente Rijswijk.
Kern van de in dat bezwaarschrift genoemde argumenten is dat uitvoering van de plannen voor hoogbouw op de 'stadhuislocatie' waarop het bestemmingsplan 'Ter Nieuburch' betrekking heeft, naar het oordeel van de Historische Vereniging Rijswijk (HVR) op onomkeerbare wijze grote schade zou aanbrengen aan het karakter van de Rijswijkse Landgoederenzone.
Kort samengevat is de HVR daarom van mening, dat Gedeputeerde Staten op basis van de onderstaande overwegingen het gemeentelijk bestemmingsplan Ter Nieuburch dient af te keuren:
1 Op de kaart behorende bij het streekplan Zuid-Holland West van 19 februari 2003, valt de stadhuislocatie onder de Landgoederenzone. Op de internetkaart van de Provincie Zuid Holland [http://www.chs.zuid-holland.nl/] Cultuurhistorische Hoofdstructuur Cartografie FD 03.1024 _07 - Kaart 7 Cultuurhistorie] maakt de stadhuislocatie onveranderd deel uit van het gebied is op die kaart met het symbool 'hoge waarden' aangegeven, m.a.w. het gebied dat in Rijswijk bekend staat als de Landgoederenzone.
2 De gemeente Rijswijk heeft in de door de gemeenteraad in december 2006 vastgestelde 'Toekomstvisie Landgoederenzone' het 'bewaren en versterken van de cultuurhistorische kwaliteiten van de Landgoederenzone en hierbij de ecologische belangen niet uit het oog verliezen' als uitgangspunt gehanteerd [http://www.rijswijk.nl/content.jsp?objectid=5568 p.7 - Hoofdstuk 2 - inleidende paragraaf].
3 De gemeente Rijswijk heeft haar uitgangspunt dat de 'stadhuislocatie' [= gebied vallend onder het bestemmingsplan 'Ter Nieuburch'] geen deel vormt van de Landgoederenzone, voor zover de HVR bekend is op geen enkele wijze inhoudelijk onderbouwd.
4 Het bouwplan voor de 'stadhuislocatie' dat onder de noemer 'Garden of Delights' [http://www.rijswijk.nl/content.jsp?objectid=15049 & http://www.heerden.com/index.jsp?USMID=13 ] bekend is, gaat uit van hoogbouw tot 110 m hoog. Dat is veel hoger dan enig ander gebouw in de gemeente Rijswijk en is bijvoorbeeld hoger dan het Castalia gebouw (Min. VWS) in Den Haag dat deel uit maakt van een groter stedelijk gebied met veel hoogbouw.
5 Naar het oordeel van de HVR past de geplande hoogbouw totaal niet bij het karakter van de Landgoederenzone. Bij onverhoopte uitvoering van het bouwplan zal op onomkeerbare wijze wezenlijk afbreuk worden gedaan aan de cultuurhistorische en landschappelijke waarden van de Landgoederenzone.
6 Het 'oude stadhuis' is door de RACM geplaatst op de preselectie van naoorlogse monumenten. Het gebouw wordt door de RACM beschouwd als een bijzonder en behoudenswaardig gebouw. Het is echter nog net geen 50 jaar oud en daarom is het nog geen monument in het kader van de naoorlogse bouw. De voorgenomen sloop van het oude stadhuis (met uitzondering van de toren) betekent volgens de HVR echter de zoveelste aanslag op het cultuurhistorische erfgoed van de gemeente Rijswijk.
7 Volgens de HVR zou de Provincie er wijs aan doen om, voordat zij een oordeel uitspreekt over de voorgenomen wijziging van het Streekplan West, de RACM formeel om een advies over de historische waarde van het 'oude stadhuis' te vragen, en dat advies mee te wegen in de uiteindelijke besluitvorming.
8 Er is door de gemeente in het voortraject onder burgers van Rijswijk een enquête gehouden over de 'prijsvraag' voor de 'stadhuislocatie'. Er is door de gemeente echter niet van te voren aangegeven dat de uitkomst de facto als bindend zou worden beschouwd. Verder ging de vraagstelling van die enquête alleen over eventuele voorkeuren met betrekking tot de aangeboden opties. Er werd niet gevraagd naar een oordeel over de wenselijkheid van de voorgestelde opties als zodanig, of naar mogelijke alternatieven.
9 De HVR is daarom van mening dat een beroep op de uitkomsten van de enquête op geen enkele wijze legitimiteit geeft aan de gemeentelijke besluitvorming. Deze mening wordt breed gedragen onder de burgerij van de gemeente Rijswijk.
Historische Vereniging Rijswijk
Bezwaarschrift HVR, 7 december 2006
Op 7 december 2006 heeft de HVR het volgende bezwaarschrift verzonden naar de Gemeente Rijswijk.
Aan het College van B&W Rijswijk
Postbus 5305
2280 HH Rijswijk
Rijswijk, 7 december 2006
Betreft: bezwaren tegen het ontwerp bestemmingsplan Ter Nieuburch
Geacht College,
Allereerst zij opgemerkt, dat de Historische Vereniging Rijswijk (HVR) grote waardering heeft voor de wijze waarop de laatste jaren de cultuurhistorie in Rijswijk binnen uw college een belangrijke plaats heeft gekregen. Met name de behoedzame manier waarop met de uitermate kwetsbare Landgoederenzone wordt omgegaan, is hiervan een goed voorbeeld.
Helaas kan de HVR uw standpunt ten aanzien van de invulling van de zogenaamde stadhuislocatie echter niet delen. Hoewel de plannen goed onderbouwd lijken, blijft de HVR bij haar zienswijze dat het voorliggende bouwplan van de kolossale torens op de rand van de Landgoederenzone niet past bij de omgeving en het monumentale Rijswijkse Bos aantast.
Voorafgaand aan de inhoudelijke bezwaren wordt opgemerkt dat in het ontwerpbestemmingsplan naar een aantal onderzoeksrapporten wordt verwezen, die echter niet bij de stukken ter inzage lagen. In het kader van de Wet Openbaar Bestuur (WOB) zou de HVR alsnog willen beschikken over:
de Hoogbouwvisie zoals deze is vastgesteld op 31 januari 2006;
- het vigerende bestemmingsplan;
- het rapport inventarisatie flora en fauna;
- het rapport cultuurhistorische inventarisatie Rijswijkse Bos - Ter Nieuburch;
- de aanwijzing door de RDMZ van het Rijswijkse Bos tot Rijksmonument.
Hoewel de HVR reeds driemaal haar visie heeft voorgelegd, volgt hierna puntsgewijs nogmaals haar standpunt.
Allereerst moet worden opgemerkt dat de onderliggende stukken op veel punten vaag en algemeen gesteld zijn.
Locatie
De vraag blijft of, en zo ja wanneer en waarom, het gebied van het stadhuis met de stadhuisvijver ooit buiten de Landgoederenzone zou zijn geplaatst en op welke wijze de juiste grenzen zijn vastgelegd. Hiervoor wordt verwezen naar de provinciale kaarten, zoals verderop beschreven.
Er wordt op dit moment ook geknabbeld aan de grenzen van het Rijswijkse Bos. Bovendien detoneren de torenhoge torens de gehele omgeving en doen afbreuk aan dit Rijksmonument met zijn grote cultuurhistorische waarde. Het argument dat de torenflats een beter zicht op het Rijswijkse Bos toelaten dan een bredere bebouwing snijdt uiteraard geen hout. Ook bredere bebouwing, waarvan oorspronkelijk geen sprake was, zou ontoelaatbaar zijn op deze locatie. Bovendien zijn naast de torens, dus in de breedte, nog andere hoge (aan)bouwsels gepland.
Overigens is er in het geheel nog geen zicht - althans niet bij de bevolking - op wat er op de werkelijke plek van het stadhuis zou worden teruggebouwd. Het huidige gebied van de stadhuisvijver kan als één van de mooiste plekjes in Rijswijk worden getypeerd en geeft op dit moment het enig werkelijk mooie, ongehinderde zicht op de Landgoederenzone ter plekke.
In het plan wordt continu benadrukt dat er op deze locatie bebouwing moét komen. De HVR blijft het in ernstige mate betreuren dat door uw college wordt vastgehouden aan de locatie, ondanks het feit dat andere, minder kwetsbare - en toch hoogwaardige - locaties voor het plan kunnen worden aangedragen, waarbij de financiële kant gewaarborgd kan blijven. De HVR betreurt het dat hier kennelijk geen onderzoek naar wordt/is gedaan. Een bijkomend argument is nog dat het voor bewoners van hoge flats qua uitzicht onbelangrijk is wat er zich aan hun voeten bevindt; hier kijkt men immers overheen.
Hoogbouwvisie
De pas dit jaar door de raad aangenomen hoogbouwvisie is kennelijk geschreven ter legitimering van het onderhavige plan. De vraag rijst, of dit plan wel op de reguliere wijze ter inzage heeft gelegen.
In het commentaar op de bezwaren uit de voorontwerpfase staat dat 'het voor de hand ligt om de Generaal Spoorlaan te intensiveren met hoogbouw.' Wat de HVR betreft ligt dit, in tegendeel, niet bepaald voor de hand. Bovendien is de opmerking dat in de hoogbouwvisie niet expliciet is opgenomen dat op de stadhuislocatie GEEN hoogbouw is toegestaan, een omkering van de feiten. Deze zienswijze veroorzaakt een precedent ten aanzien van alle denkbare andere punten die ongetwijfeld niet nadrukkelijk in die visie zijn opgenomen. Is een visie niet meer bedoeld om duidelijk aan te geven wat wel en wat niet kan?
In de hoogbouwvisie is blijkbaar aangegeven dat langs de Generaal Spoorlaan hoogbouw wordt gepland. Het bevreemdt de HVR in hoge mate dat dit dan ook zou gelden voor het gedeelte tussen de Burgemeester Elsenlaan en de Huis te Landelaan. Moet nu ook gevreesd worden voor hoogbouw aan de rand van het meer van Te Werve? Ook zou in de visie staan dat de bouwhoogte aan de Generaal Spoorlaan zou oplopen van oost naar west. Dit zou inhouden dat er elders nog hogere torens zijn te verwachten?
Na de Tweede Wereldoorlog heeft Rijswijk een grote ontwikkeling doorgemaakt, waarbij ten tijde van burgemeester Bogaardt een denkbeeldige tweedeling is ontstaan tussen het oude gedeelte van Rijswijk tot aan de spoorbaan en het nieuwe deel aan de andere zijde van het spoor. Dat aan de overzijde van de spoorbaan eventuele hoogbouw kan worden gepland, is nog te billijken, maar zeker niet aan de zijde van het kleinschalige dorpscentrum. Nog niet zo lang geleden mocht de maximaal toelaatbare bouwhoogte op de stadhuislocatie overigens slechts circa 24 meter bedragen.
Zoals al opgemerkt beschikt de HVR niet over deze hoogbouwvisie en zou graag vernemen welke status een dergelijk document heeft.
Parkeren
Onduidelijk blijft, of er wel rekening is gehouden met het parkeren in de avonduren, wanneer de parkeernorm voor bewoners al op 100% (volgens de tabel) wordt gesteld en zowel het filmhuis als de schouwburg voorstellingen hebben. Gevreesd moet worden dat het tijdens de bouwfase voorgestelde langsparkeren aan de Generaal Spoorlaan, na de bouw blijft gecontinueerd en het aanzicht van de fraaie laan ter plaatse voor goed verloren zal gaan.
Toekomstvisie Landgoederenzone
Het plan is volledig in strijd met de doelstellingen uit de Toekomstvisie Landgoederenzone: 'bewaren en versterken van de cultuurhistorische kwaliteiten van de Landgoederenzone en hierbij de ecologische belangen niet uit het oog verliezen' en 'de allure van monumentale buitenplaatsen terughalen.' Dit laatste zou geheel verloren gaan ten aanzien van de buitenplaats Ter Nieuburch. Torenflats op de rand van een buitenplaats creëren een onomkeerbare situatie.
De opmerking dat het hier toch al om stedelijk gebied gaat, is een onjuiste conclusie.
De geplande doorgaande ecologische zone komt met dit plan eveneens in gevaar. Dat de geplande torens een meerwaarde van kwaliteit, beleving en duurzaamheid - zoals in de stukken gesteld - zou opleveren ten aanzien van de Landgoederenzone is uiteraard een volkomen onjuiste zienswijze.
Hoe het plan ook met superlatieven wordt omgeven: het blijft een ernstige aantasting van het cultuurhistorisch zo waardevolle en kwetsbare gebied, de Landgoederenzone; het gebied waar juist dit college verder zo zorgvuldig mee omgaat.
Milieuaspecten
Ten aanzien van de windhinder moet worden opgemerkt dat slechts is uitgegaan van metingen en geplande voorzieningen aan en in de directe omgeving van de torens. Algemeen bekend is (neem het voorbeeld bij Hoogvoorde) dat in een ruime straal om hoge gebouwen heen permanent veel hinder wordt ondervonden van de wind. In het onderhavige geval zal dit niet alleen voor passanten onaangename situaties opleveren, maar onderzoek heeft uitgewezen dat dit bijzonder schadelijk is voor de flora en vooral voor de fauna.
De aansluiting met het prachtige landgoed Te Werve, met zijn unieke flora en fauna - denk aan de aantrekkingskracht van het meer op de watervogels -, gaat geheel verloren. Van een ecologische zone kan dan ook geen sprake meer zijn.
Het onder punt r. op pagina 23 genoemde onderzoeksresultaat lag niet bij de stukken ter inzage. De HVR behoudt zich daarom het recht voor hier later op terug te komen. Onder genoemd punt is voor wat betreft de fauna slechts sprake van 'algemene soorten', terwijl bij voorbeeld de groene specht voorkomt in het Rijswijkse Bos en naar de vleermuizenpopulatie nog onderzoek moet worden gedaan.
De bezonning blijft een heikel punt. De schaduwwerking richting Landgoederenzone zal ongetwijfeld negatieve invloed uitoefenen op de natuur.
De 'prijsvraag'
Hetgeen achteraf door de gemeente als een officieel soort enquête wordt beschouwd, is door de bevolking gezien als een informele kennismaking met de mogelijke plannen. Dat aan de uitslag van die 'enquête' bindende consequenties waren verbonden, is niet aan de burgers kenbaar gemaakt. Vrijwel unaniem is toen geschokt gereageerd op het feit dat niet alleen de plek van het stadhuis, maar ook de stadhuisvijver bebouwd dreigde te worden. Dat het resultaat van deze 'prijsvraag' wordt aangegrepen als een legitieme beslissing valt niet te billijken. Ook blijft de HVR haar twijfels hebben over de uitslag van deze enquête. Het achteraf toevoegen van het plan voor de torens aan de uitslag, blijft vreemd aandoen. Ook resteert de vraag, of bij de eindtelling de toegevoegde opmerkingen in de reacties wel zijn gehonoreerd. Bekend is dat veel betrokkenen die zich hebben uitgesproken voor de torens daar de restrictie aan hebben verbonden: 'maar niet op die plaats.' Is hier wel rekening mee gehouden?
CHER
De HVR beschikt, zoals eerder opgemerkt, niet over het onderhavige CHER-rapport. Ten aanzien hiervan behouden wij ons het recht voor, na inzage in het rapport hierop terug te komen.
Er is in uw reactie sprake van onderzoek naar het Rijswijkse Bos, maar geldt dit ook voor de stadhuislocatie?
Provinciaal streekplan
Het streekplan geeft aan dat nieuwbouw passend moet zijn in de omgeving. Hiervan is met de torens geen enkele sprake, noch qua hoogte ten aanzien van de omliggende kleinschalige bebouwing en zeker niet ten aanzien van de landelijke omgeving binnen de Landgoederenzone. Ten aanzien van dit laatste stelt het streekplan expliciet: 'De cultuurhistorische waarden in de landgoederenzone van Rijswijk dienen te worden gehandhaafd en versterkt. Dit betekent o.a. dat verdichting in de vorm van verdere verkaveling en ook de bouw van appartementencomplexen niet ten koste mogen gaan van de ruimtelijke kwaliteit. Natuurontwikkeling moet met respect voor cultuurhistorie plaatsvinden.'
Op de bij het streekplan Zuid-Holland West, van 19 februari 2003, behorende kaart valt de stadhuislocatie overigens onder de Landgoederenzone.
Cultuurhistorische waardekaarten van de provincie Zuid-Holland
Ook in de kaarten van de Cultuurhistorische Hoofdstructuur Zuid-Holland, regio Duin- en Bollenstreek, van juli 2002, is de stadhuislocatie opgenomen binnen de Landgoederenzone.
Waterkering en waterparagraaf
Het verplaatsen van de eeuwenoude waterkering onder de Huys ter Nieuburchlaan met enkele (volgens ingewijden 7 tot 12) meters in het verbindingswater tussen de twee historische vijvers, is ontoelaatbaar en vereist een onnodig hoge investering.
Of de aanwezige historische vijvers, de enige zichtbare restanten van het 17de-eeuwse Paleis Ter Nieburch, geaccentueerd moeten worden is nog maar geheel de vraag. Ook bij het 'visueel doorzetten van de vijverpartijen' plaatst de HVR uitdrukkelijk vraagtekens. De 'monumentale vergezichten' die zouden ontstaan, zijn uiteraard een wassen neus en kunnen hooguit waargenomen worden vanaf de bovenste verdiepingen van de torens; op de grond verandert er niets.
Tegen het verplaatsen van de Huis ter Nieuburchlaan tot de zuidelijke grens van het Rijswijkse Bos, dus in de Landgoederenzone, maakt de HVR uitdrukkelijk bezwaar. In relatie met de te verplaatsen waterkering, zoals hiervoor aangegeven, is dit ontoelaatbaar.
Dat het oppervlak aan oppervlaktewater toe zal nemen, lijkt nog de vraag. De 'bak' voor de enorme parkeergarage zal de nodige ruimte in beslag nemen en de uiteindelijke oppervlaktemaat van het water zal, na aftrek van alle bebouwing, ook niet toenemen.
De zichtas
Veel nadruk wordt gelegd op het 'herstellen' van de zichtas vanaf de Generaal Spoorlaan naar De Naald. Eind jaren negentig heeft deze discussie al eens gespeeld en heeft de HVR hiertegen - gehonoreerd - bezwaar aangetekend, omdat de zichtas vanaf De Naald historisch gezien alleen richting Van Vredenburchweg loopt. Het doortrekken van de zichtas naar de Generaal Spoorlaan heeft geen enkele zin, omdat De Naald dan slechts te zien zou zijn vanaf een minimaal stukje, exact tussen de twee torenflats door. In verhouding tot de afmeting van de torens zal De Naald bovendien buitenproportioneel in het niet vallen. De aangedragen denkbeeldige zichtas naar de Nieuwe Kerk in Delft, gelegen achter de tussenliggende bebouwing, kan niet serieus bedoeld zijn.
De Vrede van Rijswijk
Het is bekend dat de gemeente meer bekendheid zou willen geven aan de historische plek waar in 1697 de Vrede van Rijswijk werd gesloten. Helaas ontstaat door de onderhavige plannen een onomkeerbare situatie waarbij dit voornemen onmogelijk wordt gemaakt. Immers met de beeldbepalende, allesoverheersende torenflats van 75 en 115 meter hoogte, aansluitend aan de historische locatie, zal een situatie ontstaan waar op historisch gebied niets meer mee te beginnen valt.
Met vriendelijke groeten,
hoogachtend,
mw. J.H. Gerritsen,
secretaris/wnd. voorzitter HVR
Links
Site van architectenbureau Van Heerden & Partners
Kort artikel over het 'oude' stadhuis op online-encyclopedie Wikipedia
Inspraaknotitie Landgoederenzone gemeenteraad 13 oktober (Wordbestand)
Zienswijze HVR op hetontwerpbestemmingsplan Landgoederenzone, 10 augustus 2009 (Wordbestand)
Zienswijze HVR op het Voorontwerp Bestemmingsplan Langoederenzone, 21 januari 2009
Inspraak bij de vergading van de commissie WS0, 1 april 2008
Zienswijze HVR op het Voorontwerp Bestemmingsplan Langoederenzone, 21/01/2009
Op 21 januari 2009 heeft de HVR de volgende zienswijze op het Voorontwerp Bestemmingsplan Landgoederenzone aangeboden aan het gemeentebestuur
Zienswijze Historische Vereniging Rijswijk op het
Voorontwerp Bestemmingsplan Landgoederenzone
Onderstaand treft u de zienswijze aan van de Historische Vereniging Rijswijk op het voorontwerp bestemmingsplan Landgoederenzone.
De HVR hanteert de volgende uitgangspunten:
- verdergaande versnippering dient voorkomen te worden
- verdere vergroting van het ruimtebeslag door bebouwing en bestrating wordt afgewezen
- nieuwe bebouwing dient bij het oorspronkelijke karakter van de landgoederen aan te sluiten
- plannen voor ( deel ) projecten worden gepresenteerd in het kader van een ontwikkelings- en beheersplan als geheel.
De HVR constateert dat het te omvatten gebied op een tweetal plaatsen afwijkt van de Landgoederenzone als eerder vastgesteld. Conform de uitspraak van de Raad van State behoort de voormalige stadhuislocatie bij de zone alsmede het gebied Sammersbrug zoals door de Raad vastgelegd in de visie d.d. 25-2-2002 en de voortgangsrapportage van juni 2007.
De HVR is akkoord met de stelling dat een eenzijdig groengebied met weinig beleving voorkomen moet worden maar de directe conclusie dat daar bebouwing de oplossing en invulling voor is wijzen wij af.
Verder wijzen wij de weinig gedetailleerde en dus vrije invulling van de locaties Tedo/Adelaars en de Opperd af ( zowel hoogte als bebouwingspercentage ) Ook de wijzigingsbevoegdheid bij de locatie Omnigroen en het hoge bebouwingspercentage dienen aangepast te worden om sprake te doen zijn van een acceptabele invulling als een of meerdere landhuizen.
De redenering betreffende de MER regelgeving bij de golflocatie in het Kruisvaarderspark komt ons gewrongen voor en gelet op het belang van meerdere partijen in deze bevelen wij u aan de veilige route te kiezen en een procedure te doorlopen.
De mate van blijvend openbaar zijn van het gebied zal verder moeilijk te regelen zijn bij bestemmingsplan.
Totaal onduidelijk is ons de onderbouwing van de financiële garantie van de integrale en blijvende benutting van opbrengsten binnen de zone evenals de rekentechniek bij diezelfde opbrengsten.
In de tekst en andere gegevens missen wij een opmerking over de bebouwing op Te Werve ( dormitorium ).
Betreffende de sportvelden van Juventas zien wij niet direct in dat volkstuinen daar nu zouden bijdragen aan een terugdringen van de versnippering binnen de zone wat toch als een leidraad gehanteerd wordt. Een openbaar maken van dit gebied met beschikbaar stellen voor de tuinbouwschool als les-en praktijklocatie is wellicht een suggestie.
De ( tijdelijke ) handhaving van de pizzeria aan de Huys de Wervelaan is in tegenspraak met alle uitspraken van de gemeente tot en met de bezwaarprocedures bij de provincie. Ook de huidige bewoners van de nieuwbouwwoningen daar worden in hun rechten geschaad.
Bovenstaande bemerkingen zien wij als opbouwende kritiek richting een definitief ontwerpbestemmingsplan.
Wij zijn graag bereid tot een nadere toelichting en ook voor overleg zijn wij beschikbaar omwille van ons aller Landgoederenzone.
Rijswijk, 21 januari 2009
Inspraak bij de vergading van de commissie WS0, 1/4/2008
Op 1 april 2008 heeft HVR-voorzitter Evert van de Graaff ingesproken bij de vergadering van de commissie WSO van de Gemeente Rijswijk als reactie op het 'Concept Voorontwerp bestemmingsplan Landgoederenzone'
Mijn naam is Evert van de Graaff en ik sta hier als Voorzitter van de Historische Vereniging Rijswijk (HVR). Ik ben hier omdat de Landgoederenzone die vanavond op de agenda staat de HVR zeer ter harte gaat. Ik zal U niet met veel technische details lastig vallen maar gewoon vertellen waar het ons echt omgaat.
In gemeentelijke beleidsstukken staan veel mooie uitspraken over hoe waardevol de Landgoederenzone is voor zowel cultuurhistorie, natuur als recreatie. Het 'versterken van deze waarden', en 'kwaliteitsimpulsen' worden vaak genoemd. Met 'rood voor groen' moet daar geld voor beschikbaar komen. Klinkt allemaal prachtig maar wat komt er in de praktijk van terecht?
Wat voorbeelden
Stedelijk aandoende bebouwing met villa's langs de Huis De Wervelaan - weliswaar een verbetering ten opzichte van het oude zwembad maar is dit nu 'versterking van de kwaliteit van de Landgoederenzone'?
Het plan voor hoogbouw op de Stadhuislocatie. U weet waarschijnlijk dat DRIEDUIZEND Rijswijkers hun handtekening hebben gezet onder een bezwaarschrift dat aan de Provincie is aangeboden en waar niets zichtbaars mee is gedaan.
De HVR is samen met een aantal anderen naar de Raad van State gegaan om bezwaar te maken tegen het bestemmingsplan 'Ter Nieuburch'. Ik kan U verzekeren dat we dat niet lichtvaardig hebben gedaan. We zijn ons bewust van de verreikende gevolgen die dit heeft voor zowel gemeente als voor de projectontwikkelaar.
Waarom op formele gronden een gang naar de Raad van State? Omdat door zowel Provincie als Gemeente alle inhoudelijke bezwaren van tafel zijn geveegd onder verwijzing naar formaliteiten. Als HVR maken we ons grote zorgen over de toekomst van de Landgoederenzone. Of de stadhuislocatie nu formeel deel uit maakt van de Landgoederenzone of niet doet er voor mij niet zoveel toe. De uitstralingseffecten op de Landgoederenzone des te meer.
Volgens de conceptnota 'Kwaliteitskader landgoederenzone Rijswijk' is er al toestemming gegeven voor de ontwikkeling van een 'dormitorium' op Te Werve. In gewoon Nederlands betekent 'dormitorium' vermoedelijk hotel. De HVR maakt zich zorgen over de inhoud van de gedane toezegging en zou graag vernemen wat voor soort bebouwing door dit verhullende taalgebruik gebruik mogelijk wordt gemaakt.
In een voorbespreking over 'Kwaliteitskader landgoederenzone Rijswijk' waar ook de HVR op uitnodiging aan deelnam was er sprake van mogelijke 'hofjesachtige' bebouwing op het TEDO terrein. In de optiek van de HVR zijn 'hofjes'een typisch stedelijke bouwvorm die gewoon niet thuis hoort in de Landgoederenzone. In de gedrukte versie van het Kwaliteitskader (december 2007) komt deze 'hofjesachtige' bebouwing niet meer voor, maar voor de HVR zijn dit soort 'proefballonnetjes' een reden te meer om uiterst sceptisch te zijn over de waarde van beleidsdocumenten zoals het 'Kwaliteitskader Landgoederenzone Rijswijk'.
Mijn conclusie:
Papier is geduldig maar de praktijk van inrichtingsplannen doet zelden recht aan de mooie woorden in de Nota's.
Mijn verzoek aan de WSO commissie:
Doorbreek het gemeentelijke gedragspatroon dat mij doet denken aan 'het verkopen van het familiezilver om de gokverslaving van een zoon te bekostigen'. Nu is de kans om de Landgoederenzone op een goede wijze te herontwikkelen. Er is al veel onnodig verloren gegaan. De conceptnota 'Kwaliteitskader landgoederenzone Rijswijk' geeft ondanks alle mooie woorden en prachtige intenties geen harde waarborgen tegen verdergaande versnippering en niet passende bebouwing in de Landgoederenzone.
Wees alstublieft zeer kritisch over wat er echt wordt goedgekeurd en stel HARDE voorwaarden aan wat er in de Landgoederenzone mogelijk wordt gemaakt. Idealiter bezoekt U, voor U als WSO commissie een formeel besluit neemt, een aantal voorbeelden van landgoederen of vergelijkbare objecten die zijn heringericht of herbestemd, bijvoorbeeld Oranjewoud (Friesland) en kasteel Ter Worm (Heerlen).
Leer van wat anderen gedaan hebben (zie bijvoorbeeld www.landgoederen.net) en laat U niet alleen leiden door wat B&W hebben voorgekookt.
Dank U wel,
W.J. Evert van de Graaff
Voorzitter Historische Vereniging Rijswijk